جان اسپنسر، کارشناس برجسته جنگ شهری و افسر سابق ارتش آمریکا، در گفتوگوی اختصاصی با ایران اینترنشنال تاکید کرد فاصله جغرافیایی هیچ محدودیتی برای ارتش اسرائیل ایجاد نکرده و این ارتش توانایی خود را برای ورود به ایران و عمل به اراده خود نشان داده است.
اسپنسر که ۲۵ سال سابقه خدمت در ارتش ایالات متحده به عنوان سرباز پیاده نظام و افسر را دارد و مشاور فرماندههای ارشد ارتش این کشور بوده است، در این مصاحبه اختصاصی گفت: «اسرائیل در حمله پنج آبان توانایی خود را برای ورود به ایران و عمل به اراده خود و در عین حال خویشتنداری نشان داد.»
اسپنسر گفت: «این نمایش قدرتمندی از توانایی اسرائیل بود که نشان داد میتواند به خاک ایران دسترسی داشتهباشد، از تمام سامانههای دفاع هوایی آن، از جمله اس-۳۰۰ عبور کند و هر زمان که اراده کند، میتواند دست به حمله بزند.»
حمله به تاسیسات نظامی ایران
تصاویر ماهوارهای شرکت پِلنت لبز (PBC) نشان میدهد که مرکز فضایی شاهرود متعلق به سپاه پاسداران در استان سمنان که بخشی از برنامه فضایی و موشکهای بالستیک این نهاد نظامی است، در حملات اخیر آسیب دیدهاست. این مرکز در سال ۲۰۲۰ برای پرتاب یک ماهواره نظامی مورد استفاده قرار گرفتهبود.
براساس این تصاویر، پایگاه نظامی پارچین در نزدیکی تهران هم که گفته میشود پیشتر محل آزمایشهای هستهای بوده، در حمله چهار ساعته شب شنبه آسیب دیدهاست.
این سایت از سوی جمهوری اسلامی به عنوان تاسیسات نظامی و نه هستهای معرفی شده و بازرسان تیم هستهای سازمان ملل از ورود به این سایت منع شده بودند.
تهران تاکنون به جز اذعان به انجام حملات در استانهای ایلام، خوزستان و تهران، عمدتا سکوت کرده و تاکید داشته که خسارات وارده محدود بوده است.
به گفته اسپنسر، اسرائیل به سامانههای اس-۳۰۰ که برای محافظت از اهداف مهم و حیاتی، از جمله محل استقرار خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی به کار گرفته میشوند، خسارت وارد کردهاست.
او همچنین افزود: «اسرائیل این توانایی را دارد که در هر نقطهای از ایران، هر هدفی را که بخواهد مورد حمله قرار دهد.»
هشدار فرماندهان ارشد اسرائیل
هرزی هالوی، رییس ستاد کل ارتش اسرائیل سهشنبه هشتم آبان ماه هشدار داد: «اگر جمهوری اسلامی اشتباه کند و بار دیگر به سمت اسرائیل موشک شلیک کند، ما میدانیم چگونه به جمهوری اسلامی پاسخ دهیم. این بار از برخی توانمندیهای خود استفاده نکردیم، اما در صورت لزوم میتوانیم ضربهای بسیار سنگینتر به اهداف و مکانهایی که شناسایی کردهایم، وارد کنیم.»
او همچنین اشاره کرد که اسرائیل از تمام توانمندیهای نظامی خود در این حمله استفاده نکردهاست، اما پرسش این است که چرا اسرائیل چنین تصمیمی گرفتهاست؟
چرا اسرائیل همه توانمندیهای خود را به کار نگرفت
اسپنسر معتقد است این تصمیمگیری دلایل متعددی داشت، یکی از مهمترین آنها موضع ایالات متحده به عنوان متحد اصلی اسرائیل برای جلوگیری از بروز یک جنگ گسترده بود.
به گفته این کارشناس نظامی، آمریکاییها در مقابل، تضمینهایی دادهاند. برای نمونه، آمریکا به تازگی تحریمهای تازهای علیه بخش نفت ایران وضع کرده که شامل ناوگان موسوم به «ارواح نفتی» میشود، کشتیهایی که فرآوردههای نفتی تحریمی ایران را حمل میکنند.
اسرائیل همچنین خواست کشورهای عربی همسایه را در تصمیمگیریهای خود لحاظ کرد که از آمریکا و اسرائیل خواسته بودند به دلیل نگرانی از حملات تلافیجویانه، به تاسیسات نفت و گاز ایران حمله نکنند.
او افزود که با نزدیک شدن به انتخابات آمریکا در پنجم نوامبر (۱۵ آبان)، ملاحظات زیادی در این تصمیمگیری نقش داشت.
جان بولتون، مشاور پیشین امنیت ملی دونالد ترامپ، روز سهشنبه در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نوشت که دولت بایدن-هریس و نزدیک بودن انتخابات آمریکا، اسرائیل را وادار کرد تا انتقام خود از جمهوری اسلامی را به شکلی محدود انجام دهد.
بولتون در ادامه نوشت: «رژیم تهران مدتهاست که از بسیاری از اقداماتش بدون مجازات عبور کردهاست. پس از انتخابات پنجم نوامبر، اسرائیل باید به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی حمله کند.»
اختلاف نظر در داخل اسرائیل و واکنشهای مردمی
یک منبع دولتی اسرائیل به ایران اینترنشنال گفت که حملات آخر هفته برای انتقام از حمله پهپادی حزبالله به اقامتگاه ساحلی نخستوزیر نتانیاهو کافی نبوده است.
کانال ۱۳ تلویزیون اسرائیل گزارش داد که کابینه امنیتی «ساعتهای طولانی» درباره این موضوع بحث کرده و تاکید کرد که «انتظار پاسخ دیگری وجود دارد».
برخی از ایرانیان در شبکههای اجتماعی از اهداف انتخاب شده از سوی اسرائیل ابراز ناامیدی کردند، آنها امیدوار بودند که اسرائیل رهبران سیاسی جمهوری اسلامی را هدف قرار دهد.
این امیدواری بخصوص بعد از سخنان بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، بیشتر شد. او خطاب به مردم ایران گفته بود: «شما شایسته زندگی بهتری هستید.»
سرتیپ امیر آویوی، که از مشاوران نظامی نزدیک به نخستوزیر نتانیاهو است، پیش از پاسخ اسرائیل به حمله ایران، در گفتگو با ایران اینترنشنال اعلام کرد اسرائیل تنها یکی از چندین حمله احتمالی به جمهوری اسلامی را انجام خواهد داد و این حمله پایان کار نخواهد بود.
جمهوری اسلامی چه واکنشی نشان خواهد داد
اسپنسر در پاسخ به این پرسش که آیا جمهوری اسلامی دست به حمله متقابل خواهدزد، به ایران اینترنشنال گفت: «اگر به گفتههای رهبران جمهوری اسلامی اعتماد کنیم، پاسخ مثبت است».
پزشکیان در نامهای به دبیرکل سازمان ملل متحد تاکید کرد که ایران حق دارد در زمان مناسب، پاسخی قانونی و مشروع به این حملات جنایتکارانه بدهد.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز روز سهشنبه هشت آبان اعلام کرد که ایران قطعا به اسرائیل پاسخ خواهد داد.
او گفت: «پاسخ به حمله اسرائیل حق ماست، اما جمهوری اسلامی خودش در این باره تصمیم میگیرد و اجازه نمیدهیم کسی ما را به واکنشهای احساسی وادار کند.»
عراقچی در ادامه تاکید کرد که تهران میداند کدام کشورها به اسرائیل اجازه استفاده از حریم هواییشان را برای حمله به ایران دادهاند، اما مسئول اصلی این حملات آمریکاست.
نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل نیز دوشنبه هفت آبان در جلسه شورای امنیت اعلام کرد که تهران حق پاسخگویی را برای خود محفوظ میداند. او همچنین آمریکا را به همکاری در حملات هوایی اسرائیل متهم کرد و هشدار داد که این همدستی عواقبی به همراه خواهد داشت.
هشدار درباره احتمال تشدید درگیری
نماینده آمریکا در سازمان ملل با هشدار به جمهوری اسلامی اعلام کرد که هرگونه حمله دیگر به اسرائیل یا نیروهای آمریکایی در منطقه، با واکنش شدیدی روبرو خواهدشد.
نماینده آمریکا خطاب به جمهوری اسلامی گفت: «آتش درگیریهای منطقه را شعلهورتر نکنید.»
اسپنسر معتقد است که اقدام اخیر اسرائیل نوعی هشدار بازدارنده به جمهوری اسلامی است.
به گفته او، این حمله نشان میدهد که اگر جمهوری اسلامی به دنبال انتقامجویی باشد، اسرائیل میتواند پاسخی قویتر بدهد، بهویژه که در این حمله از هدف قرار دادن اهداف دیگر خودداری کردهاست.
اسپنسر هشدار داد که نباید تواناییهای ایران را دست کم گرفت و تاکید کرد که با توجه به غیرقابل پیشبینی بودن جنگ و رفتارهای جمهوری اسلامی، اگر اقدام تلافیجویانهای علیه غیر نظامیان اسرائیلی انجام شود، میتواند به سرعت باعث گسترش درگیریها شود.
به گفته او جمهوری اسلامی همچنان هزاران موشک کروز و بالستیک در اختیار دارد: «جمهوری اسلامی هنوز قادر به انجام حملات دوربرد علیه اسرائیل است. اگر مناطق غیرنظامی هدف قرار بگیرند، وضعیت بسیار خطرناک خواهدشد. هیچکس نمیخواهد چنین اتفاقی بیفتد.»
این دور از حملات اسرائیل، اگرچه در نابودی اهداف نظامی موفق بود و با خویشتنداری همراه شد، اما واکنش بعدی جمهوری اسلامی تعیین خواهد کرد که در روزهای آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.